Leren omgaan met ADHD zonder medicatie
Eerst even terugspoelen in de tijd. Want het idee, deze visie op AD(H)D, moet toch ergens vandaan komen
Misschien wist je het al, maar ik heb zelf dus ook ADHD. Soms merk ik het bijna niet meer. Ik merk het wel goed als ik die net wat te gestructureerde collega tegenkom, die iets te veel van de tijd en structuur is. Wanneer alles precies moet gaan zoals afgesproken, netjes, efficiënt, niet praten voor je beurt, bij het onderwerp blijven etc. Dan moet ik ineens harder werken om dit bij te houden. Ik heb van die dagen dat mijn ADHD hier dwars doorheen probeert te fietsen.
Begrijp me goed, ik kan bovenstaande (lees: normaal meedoen in een saaie vergadering) al aardig goed. Maar soms heb ik dus ‘ADHD’ dag; een dag dat ik minder grip heb op mijn ADHD. Dan vlieg ik wel eens (op die fiets) uit de bocht. Ik praat ergens doorheen of let niet goed op. Tegenwoordig denk ik ook weleens ‘hun bocht’. Mijn hoofd werkt nu eenmaal anders.
Medicatie heb ik ook geprobeerd, daar kon ik niet van slapen en het vlakte mijn gevoel te veel af. In mijn rol als GZ-psycholoog heb ik mijn gevoel veel te hard nodig. Dit heeft mij gedwongen om te leren omgaan met mijn ADHD zonder medicatie.
Ik kan oprecht zeggen dat ik zo’n beetje alles wel heb geprobeerd in het leren omgaan met AD(H)D zoals: vele ontspanningstrainingen, mindfulness, schematherapie, neurofeedback, uitvoerende functietraining (overzicht maken, leren plannen, leren samenvatten, tijdschatten etc.) cognitieve gedragstherapie, stressregulatie training, sporten (Shaolin kungfu, tai chi, qigong, kracht en conditie trainingen, yoga), supplementen, acupunctuur, blowen (15 jaar geleden gestopt), lichttherapie en medicatie voor AD(H)D. En dit alles in de afgelopen 20 jaar ongeveer. Het heeft me veel geld, pijn en moeite gekost maar gelukkig heeft het me ook veel opgeleverd.
Daarnaast heb ik door mijn werkervaring (12 +/- jaar) in de (specialistische) GGZ een helder zicht gekregen op wat er geboden wordt binnen de ‘standaard’ zorg voor AD(H)D. Vanuit mijn ervaring en kennis weet ik dat mensen met AD(H)D vaak meer nodig hebben dan alleen medicatie, deelname aan een psycho-educatiegroep of vaardigheidstraining. Hoewel het proces vaak begint met bewustwording, acceptatie en herkenning, denken mensen met AD(H)D al snel ‘en nu dan?’
Wat heb je NU echt nodig in het leren omgaan met je neurodivergente AD(H)D brein?
Dat begint met het volgende
Veel van de tools en technieken die worden aangeboden zijn niet afgestemd op het neurodiverse AD(H)D brein. Ze zijn niet ‘ADHD-proof’. Vaak zijn het gewoon de standaard technieken die door neurotypische mensen worden gebruikt. Maar als dat had gewerkt…
Mijn hele werkperiode, maar eigenlijk vanaf mijn 18e levensjaar ongeveer, heb ik dus volop besteed aan het trainen en mezelf verder verdiepen in het beter leren omgaan met mijn AD(H)D en later dus hoe alle tools, behandeltechnieken die je kan inzetten, optimaal af te stemmen op je neurodiverse AD(H)D brein .
Als GZ-psycholoog en ervaringsdeskundige heb ik dus vrijwel alles wat ik vertel en uitleg over AD(H)D zelf beoefend en geprobeerd, vaak in samenwerking met cliënten en collega-behandelaren zoals psychologen, psychiaters, coaches en verpleegkundigen.
Het nummer 1 probleem van mensen met AD(H)D
Als je mij vraagt wat de grootste uitdaging is voor mensen met AD(H)D dan is het niet het probleem met concentreren.
Nee, het grootste probleem is het ontbrekende inzicht in hoe de dynamiek van het neurodiverse AD(H)D brein verloopt en hoe dit doorwerkt op alle levensgebieden.
Dit uit zich vooral doordat je niet doet wat je wel zou moeten of willen doen. De uitvoering van (geplande) taken raakt op allerlei manieren verstoord, telkens weer.
Hoe dit werkt of hoe je hiermee moet omgaan leer je helaas ook niet of maar gedeeltelijk in de GGZ.
Waardoor het vaak mis blijft gaan, iedere keer opnieuw
Als eerste, mensen met AD(H)D zijn zo gewend aan hun eigen brein dat ze niet meer opmerken hoe hard ze aan het werk zijn (compenseren) om goed te kunnen functioneren.
Dit geeft een voortdurende overbelasting die gebalanceerd moet worden, bij voorkeur op een gezonde manier want daar ken ik nog wel andere varianten van, zeg maar. Deze overbelasting leidt vaak tot allerlei gevolg klachten, waaronder slaapproblemen, een burn-out, angst/onzekerheid, stemmingsklachten of negatief zelfbeeld.
Door deze gewenning en onvoldoende kennis over oorzaak en gevolg, zijn mensen met een neuro divergent brein geneigd om hulp te vragen voor de gevolg klachten waardoor het onderliggende probleem, wat de klachten in stand kan houden, blijft bestaan.
Ten tweede is er vaak al veel geprobeerd om het op een andere manier te doen maar het is erg lastig om bepaalde gewoontes en patronen te doorbreken, zeker als de strategie niet AD(H)D proof is.
Tot slot blijven mensen met ADHD verwachtingen naar zichzelf stellen die niet mogelijk zijn omdat hun brein nou eenmaal anders werkt. Ze blijven verward raken door
- alle ‘normale’ instructies en adviezen (volg je planning in je weekrooster)
- door het beeld in hun hoofd ‘wat ze zouden moeten kunnen’ (‘ik ben nu al x jaar oud ik zou toch, ánderen kunnen het toch ook)
- door het idee dat je het wel kan ‘maar gewoon even moet doorzetten’
Als gevolg hiervan zie ik vaak het volgende:
- Er is nog een andere behandeling of training nodig of iemand heeft al op veel plekken hulp gezocht
- Mensen met AD(H)D concluderen dat ‘het toch niet voor hen werkt’ of ‘dat ze iets toch niet kunnen leren’.
Klachten die ik blijf horen, ook na reguliere zorg en medicatie:
- Uitstelgedrag blijven vertonen
- Moeilijk planmatig kunnen werken; van alles gedaan hebben maar niet wat je moest doen
- Moeite hebben met prioriteren of routines opbouwen
- Het overzicht verliezen en blokkeren
- Veel op wilskracht moeten blijven doen en dan uitgeput raken
- Stress ervaren
- Streng en negatief naar zichzelf zijn
- Stemmingswisselingen of een sombere stemming
Opgemerkt dat reguliere zorg ook veel goede dingen doet en een keerpunt kan zijn in iemand zijn leven!
Ben je klaar om meer te leren over ADHD en de specifieke behoeften van jouw brein? Word lid van de ADHD Proof Academy of ontvang meer informatie over mijn ADHD Proof training door je hier aan te melden! “Laat deze kans niet aan je voorbijgaan en neem vandaag nog actie voor een beter begrip en effectieve aanpak van je AD(H)D!”
Focus op het kernprobleem
Leren omgaan met je AD(H)D vergt een verschuiving naar het kernprobleem. Leren omgaan met ADHD omvat zeker niet alleen medicatie, vaardigheidstrainingen, psycho-educatie of herkenbare AD(H)D filmpjes op de socials, hoewel dit een goed begin kan zijn is er meer nodig.
Wat gaan we anders doen in het leren omgaan met AD(H)D als we de focus verschuiven naar leren hoe de hersenen echt anders werken?
Laat nu staan dat je van binnenuit gaat leren begrijpen hoe jouw hersenen anders werken om vanuit daar te gaan te gaan leren hoe je hiermee om kan gaan. Dat je niet alleen weet WAT je moet doen, maar vooral HOE je dit in je dagelijks leven kan toepassen en hierin kan groeien, stap voor stap.
De AD(H)D Proof training doet dit precies.
- De training heeft een grote focus op de AD(H)D zelf: hoe de dynamiek van je neurodiverse AD(H)D brein werkt en doorwerkt op allerlei levensgebieden (persoonlijk, werk, school, gezin, collega’s, vrienden)
- Aangevuld met enkele vaardigheden die echt een must zijn als je AD(H)D hebt.
- Verdiepende kennis over relevante onderwerpen in relatie tot AD(H)D
- Je leert wat trainbaar is en wat niet.
- Je leert wat je niet kan trainen op een gezondere manier te compenseren.
- Wat je niet kan compenseren, leer je steeds meer te accepteren.
De AD(H)D Proof training bestaat uit de volgende 6 modules.
1. Focus op het Kernprobleem
Ontdek in de eerste module wat ADHD écht inhoudt. ADHD is veel meer dan alleen concentratieproblemen. Je leert hoe je brein werkt en hoe dit jouw gedrag en dagelijks leven beïnvloedt. We duiken in de relatie tussen dopamine, focus en motivatie, en je ontdekt hoe je jouw unieke ‘motor’ optimaal kunt aansturen. Dit is jouw eerste stap naar meer inzicht in jezelf en jouw groeimogelijkheden.
2. Brain Network Modes
Leer hoe dopamine jouw hersennetwerken beïnvloedt en waarom dit bij ADHD anders werkt. Je krijgt inzicht in hoe je je ‘ADHD-motor’ beter kunt sturen en minder overweldigd raakt door chaos. We focussen op praktische strategieën, zoals het activeren van je Positive Task Network, waarmee je grip krijgt op je focus en energie. Ontdek effectieve tools om meer zelfinzicht en regie te ontwikkelen.
3. Energie management, wilskracht en balans
Balans vinden zonder alles op wilskracht te doen is cruciaal bij ADHD. In deze module leer je hoe je jouw energie slim beheert, je batterij op tijd oplaadt en zo meer grip krijgt op je prestaties. Ontdek praktische strategieën om niet alleen efficiënter, maar ook milder voor jezelf te zijn, wat je zelfvertrouwen versterkt.
4. Uitstelgedrag – Wisselen van Breinstand
Uitstelgedrag aanpakken is een van de grootste uitdagingen bij ADHD. In deze module leer je waarom het lastig is en hoe je hier stapsgewijs grip op krijgt. Het draait om oefenen, accepteren en mildheid naar jezelf. Ontdek praktische technieken om uitstel te verminderen en te groeien in je zelfvertrouwen en zelfsturing.
5. Het gevolg van het Concentratieprobleem
In deze module leer je hoe verhoogde afleidbaarheid je geheugen en communicatie beïnvloedt. Met praktische strategieën versterk je je concentratie, ontdek je wat je kunt accepteren en hoe je gezond compenseert. Dit zijn inzichten die écht blijven hangen en je concreet verder helpen in je dagelijks leven.
6. ADHD PROOF Plannen
Plannen hoeft niet perfect te zijn, maar moet wel bij jou passen. In deze module leer je hoe je jouw planning ADHD-proof maakt, met ruimte voor creativiteit en flexibiliteit. Je ontdekt wat wél werkt, wat je beter kunt vermijden en hoe je met overzicht en flow beter presteert. Geef jezelf de ruimte om nieuwe vaardigheden te ontwikkelen en je planning eigen te maken.
Resultaat
De AD(H)D proof training biedt jou een diepgaand inzicht in hoe AD(H)D jouw leven beïnvloedt, waardoor je jezelf echt gaat begrijpen en stap voor stap jouw authentieke zelf wordt. Dit leidt tot meer innerlijke rust, acceptatie en een groter gevoel van zelfvertrouwen. Door te leren wat je wel en niet kunt verwachten van jezelf en hoe je op een gezonde manier met jouw neuro divergente AD(H)D-brein kunt omgaan, ervaar je een verschuiving naar mildheid en ontspanning. Naarmate je meer oefent en je inzet, verbetert je concentratie, word je beter in het plannen van jouw activiteiten en neemt uitstelgedrag af. Je behoudt ruimte voor jouw AD(H)D, terwijl je tegelijkertijd meer grip krijgt op het bereiken van jouw doelen, wat resulteert in een gevoel van efficiency en een groter gevoel van eigenwaarde.
Wil jij je aanmelden voor de ADHD-proof Academy of ontvang je graag meer informatie over de ADHD-proof training? Meld je dan hieronder aan!
Met vriendelijke groet,
Pim Lenders
AD(H)D specialist, trainer en GZ-psycholoog
